Roman Gancarczyk, urodzony 17 marca 1964 roku w Myślenicach, to znana postać w polskim środowisku artystycznym. W swojej karierze zdobył uznanie jako aktor teatralny i filmowy, a także jako pedagog. Dzięki swojej pasji i zaangażowaniu, Gancarczyk wywarł znaczący wpływ na rozwój kultury teatralnej oraz edukacji artystycznej w Polsce.
Życiorys
Roman Gancarczyk to postać o bogatej karierze artystycznej. W 1988 roku ukończył studia na PWST w Krakowie. Od 1993 roku jest związany z krakowskim Teatrem Starym, gdzie zyskał uznanie jako utalentowany aktor.
Artysta współpracuje z Krystianem Lupą, w którego spektaklach odnajduje swoje najważniejsze role. Jego wystąpienia w przedstawieniach takich jak Lunatycy-Huguenau, czyli Rzeczywistość oraz Mistrz i Małgorzata przyniosły mu zasłużoną popularność i krytyczne uznanie.
Oprócz aktywności scenicznej, Gancarczyk angażuje się także w działalność dydaktyczną, prowadząc zajęcia w PWST w Krakowie.
Choć jego obecność w filmie jest sporadyczna, to w 2004 roku zagrał jedną z głównych ról – Mariana Włosińskiego – w Moim Nikiforze w reżyserii Krzysztofa Krauzego.
Prywatnie jest mężem utalentowanej aktorki Anny Radwan. Para ma córkę, Zofię, co dodatkowo wzbogaca życie rodzinne Gancarczyka.
Kariera teatralna
Roman Gancarczyk rozpoczął swoją karierę na scenie teatralnej debiutując w 1987 roku na deskach Teatru Starego, jeszcze będąc studentem. W tej swojej pierwszej roli zagrał Joe w spektaklu „Wracaj natychmiast Jimmy Dean, Jimmy Dean”.
Po ukończeniu Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Krakowie, Gancarczyk dołączył do zespołu Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi, gdzie pracował w latach 1988-1989. Następnie przeniósł się do Teatru Ludowego w Krakowie, gdzie występował od 1990 do 1993 roku. W 1993 roku ponownie związał się z Teatrem Starym, w którym znajduje się do dziś.
W 1995 roku Gancarczyk wystąpił jako dyrektor Gerneth w znanym spektaklu „Lunatycy-Esch, czyli Anarchia” w reżyserii Krystiana Lupy, adaptowanym na podstawie tekstu Hermanna Brocha. Już trzy lata później zagrał rolę Wilhelma Huguenau w kolejnej odsłonie tej samej opowieści, której tytuł brzmiał „Lunatycy-Huguenau, czyli Rzeczywistość”. W swojej karierze wielokrotnie współpracował z Lupą, w efekcie czego stworzył wiele znakomitych kreacji. Jego najbardziej znaną rolą pozostaje Woland w „Mistrzu i Małgorzacie” (2002).
W 2004 roku Gancarczyk zagrał postać Pijawki w spektaklu „Zaratustra”, opartym na myśli Fryderyka Nietzschego. Poza głównymi rolami, często przejmował również drugoplanowe postacie w adaptacjach dramatów Williama Szekspira. Dla przykładu, w inscenizacji „Jak wam się podoba” z 1995 roku był Jakiem de Bois, a w „Burzy” (1997) zagrał Antonia. W 2004 roku w reżyserii Andrzeja Wajdy wcielił się w Macduffa w „Makbecie”, a w 2006 roku wystąpił jako Oberon oraz Tezeusz w „Śnie nocy letniej”.
Gancarczyk regularnie uczestniczy również w przedstawieniach Teatru Telewizji, kontynuując tym samym swoją aktywność na polskiej scenie teatralnej.
Kariera filmowa
Roman Gancarczyk jest przede wszystkim aktorem, który bardziej koncentruje się na działalności w teatrze oraz Teatrze Telewizji. Jego występy w filmach są ograniczone, a najczęściej odgrywa role epizodyczne lub drugoplanowe. W swojej karierze miał zaszczyt współpracować z wieloma uznanymi twórcami, takimi jak Jerzy Stuhr, Feliks Falk oraz Małgorzata Szumowska, a także z Kazimierzem Kutzem.
W jednym z jego bardziej zapamiętanych występów zagrał w paradokumentalnym filmie Śmierć jak kromka chleba (1994), gdzie wcielił się w rolę jednego ze strajkujących górników. Uwidocznił tam swoje umiejętności aktorskie, biorąc udział w przedstawieniu ważnych społecznych problemów.
W serialu Boża podszewka (1997) Izabelli Cywińskiej, Gancarczyk zagrał buntu i sprzeciwu Kostusia Jurewicza, brata głównej postaci, którą odegrała Agnieszka Krukówna. Ten występ zyskał duże uznanie wśród widzów i krytyków, co przyczyniło się do dalszego rozwoju jego kariery.
Jednak najlepsze recenzje otrzymał za swoją rolę Mariana Włosińskiego w filmie Moim Nikiforze (2004) Krzysztofa Krauzego. Postać ta, pełna oddania, opiekowała się Nikiforem Krynickim, co miało dramatyczne skutki w jego życiu osobistym — prowadziło do rozpadu rodziny oraz rezygnacji z własnych aspiracji artystycznych.
Filmografia
Filmografia Romana Gancarczyka obejmuje szereg zapadających w pamięć ról, które zdobyły uznanie zarówno widzów, jak i krytyków. Poniżej przedstawiamy znaczące osiągnięcia aktorskie artysty w różnych produkcjach filmowych oraz telewizyjnych:
- 1993: Straszny sen Dzidziusia Górkiewicza jako dziennikarz radia „Podlesie”,
- 1993: Czterdziestolatek. 20 lat później jako poeta Rusłanek w areszcie (odc. 5),
- 1994: Śmierć jak kromka chleba jako górnik Jurek Putek,
- 1994: Spis cudzołożnic jako Nikodem „Wymoczkowaty”, obecny partner Emilii,
- 1994: Dama kameliowa jako mężczyzna obserwujący grę w karty,
- 1995: Daleko od siebie jako Piotr, współpracownik Marcina,
- 1996: Gdzie jesteś święty Mikołaju? jako Jurek, tata Ani,
- 1997: Czy pan to tak naprawdę, czy udaje? jako Oficer UB,
- 1997: Boża podszewka jako Kostuś Jurewicz (odc. 2, 3, 5, 8, 9 i 15),
- 2000: Twarze i maski jako kierownik literacki Teatru Miejskiego (odc. 2),
- 2000: Szczęśliwy człowiek jako Rudy, kolega Jana ze szkoły,
- 2003: Pogoda na jutro jako brat Wojciech,
- 2003: Koniec wakacji jako Cezary, brat Anny,
- 2004: Ono jako mężczyzna na klatce schodowej,
- 2004: Mój Nikifor jako Marian Włosiński,
- 2004: Karol. Człowiek, który został papieżem jako redaktor Jerzy Turowicz,
- 2005: Boża podszewka II jako Kostuś Jurewicz (odc. 3 i 8),
- 2007: Ważki jako ojciec Toli,
- 2007: A na koniec przyszli turyści jako Karol,
- 2007: Odwróceni jako lekarz w Rabce (odc. 5),
- 2007: Twarzą w twarz jako komendant,
- 2008: Pitbull jako Majewski (odc. 23),
- 2008: Na dobre i na złe jako Artur (odc. 329),
- 2008−2010, 2013: Czas honoru jako ordynator Janusz Baranowski,
- 2008: 33 sceny z życia jako Krzysztof,
- 2010: Usta usta jako terapeuta Tomasz Kawecki (odc. 23 i 24),
- 2010: Skrzydlate świnie jako ksiądz,
- 2010: Nie ten człowiek jako właściciel sklepu akwarystycznego,
- 2010: Mistyfikacja jako szef recepcji w hotelu „Giewont”,
- 2011: Mój biegun jako lekarz w Gdańsku,
- 2012: Wszystkie kobiety Mateusza jako Ferdynand Onyszko,
- 2012: Miłość jako lekarz,
- 2013: Pod Mocnym Aniołem jako ojciec królowej Kentu,
- 2013: Ojciec Mateusz jako Jacek Waga (odc. 113),
- 2013: Lekarze jako Bogusław Fałek (odc. 26),
- 2013: Drogówka jako Grzegorczyk,
- 2013−2014: Prawo Agaty jako prokurator Starzecki (odc. 54 i 60),
- 2014: Pani z przedszkola jako notariusz Skóra,
- 2015: Body/Ciało,
- 2018: Twarz jako ksiądz,
- 2019: Stulecie Winnych jako Antoni Winny,
- 2020: Zenek jako ojciec Zenka,
- 2022: Wielka woda jako prof. Jan Nowak.
Nagrody i odznaczenia
Roman Gancarczyk zdobył liczne nagrody i wyróżnienia w uznaniu za swoje osiągnięcia artystyczne.
- 2005 – Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Chicago,
- Srebrny Hugo dla najlepszego aktora w roli pierwszoplanowej za rolę w filmie Mój Nikifor,
- 2015 – Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Przypisy
- Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. www.gov.pl. [dostęp 07.06.2020 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Mieczysław Babiński | Katarzyna Gärtner | Urszula Grabowska | Edward Świerkiewicz | Marek Wolny | Emil Biela | Leszek Zduń | Stanisław Jawor | Piotr Szymski | Janusz Wątor | Bartosz Konopka | Jolanta Szymska-Wiercioch | Jan Biela | Wojciech FirekOceń: Roman Gancarczyk